معرفی سماق و خواص درمانی آن - وبلاگ تیم مسلم

به گزارش وبلاگ تیم مسلم، سماق دارای گونه های مختلفی می باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوطه به یک گونه از سماق که نسبت به دیگر گونه ها مرغوبتر بوده و خواص دارویی هم دارد اشاره شده است.

نویسنده: صمصام صانعی

سماق دارای گونه های مختلفی می باشد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوطه به یک گونه از سماق که نسبت به دیگر گونه ها مرغوبتر بوده و خواص دارویی هم دارد اشاره شده است.

نام علمی:

Rhus coriaria L.، نام فرانسه Sumac des Corroyeurs و نام انگلیسی آن Tanner`s sumac می باشد. نام های دیگر آن به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، سماق معمولی، سماق الدباغین، سوماق، سَماق، سماقیل و تَمتَم نامیده شده است.

تیره گیاه:

پسته Anacardiaceae

نوع گیاه:

درختچه

مشخصات ظاهری:

درختچه ای است به ارتفاع حدود 2 متر گاهی موارد بیشتر با شاخه های جوانِ دمبرگدارِ پوشیده از کرک های زبر، برگ های آن مرکب، مخملی، شانه ایِ فرد و دندانه دار، گل های آن خوشه ای و متراکم، کاسبرگ ها سبز و گلبرگ ها سفید رنگ می باشند. میوه اش شفت، کروی، کرکدار، به صورت خوشه ای و متراکم، به مقدار یک نخود کمی کوچکتر، رنگ میوه قهوه ای مایل به ارغوانی، گوشت آن ترش و میوه محتوی یک هسته کوچک است.

طبیعت سماق:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن سرد و خشک است.

رویش جغرافیایی:

در اغلب نواحی معتدله کشورها، منطقه ها مدیترانه ای و در کشورهای قفقاز و آناتولی کاشته می گردد. در ایران هم بیشتر در استان های حاشیه دریای خزر، استان های غربی، فارس، تهران، خراسان شمالی، جنوبی و رضوی کاشته می گردد.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در سماق:

تانن، دکستروز، ماده مومی، ماده رنگی زرد، میری ستین، اسید تانیک، اسید سیتریک، اسیدوینیک، اسید مالیک و مالات قلیایی در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

میوه (سماق). ضمناً پوست ریشه و برگ درختچه هم خواص دارویی دارند.

نحوه مصرف:

معمولاً سماق خشک شده را به صورت پودر یا دم نموده استفاده می نمایند و در صنایع غذایی هم کاربرد دارد. نحوه و روش های مصرف مختلف دیگری هم دارد از جمله به صورت جوشانده، تنطور، ضماد، صمغ و کمپرس.

خواص درمانی:

قبض نماینده و ضد اسهال های ساده و خونی، بندآورنده خونروی های معده و روده و خونروی در فواصل قاعدگی، رفع نماینده اخلاط خونی و ضد آب آوردن انساج ناشی از ضایعه کلیه ها، خارج نماینده سموم وارد شده به بدن همراه با غذا بخصوص سرب و تحلیل برنده ورم گلو، کاهنده قند خون و رفع نماینده شب ادراری بچه ها، تمیز نماینده معده و ضد تهوع، اشتهاآور و ضد سرفه های مقاوم، ضد تب های صفراوی و رفع نماینده ترشحات سفید واژن، کاهنده ترشح زیاد و غیرمعمول ادرار و مقوی جهاز هاضمه، ضد میکروب و مفید برای آلرژی می باشد. ضمناً برای تب، اختلالات قاعدگی، روماتیسم و نقرس هم مفید است. مالیدن سماق به دندان یا مزه مزه آن در دهان محکم نماینده دندان ها، تقویت نماینده لثه و التیام بخش زخم های عفونی دهان می باشد.

تذکر:

سماق تازه به علت سمّی بودن غیرقابل استفاده است و در صورت مصرف ایجاد مسمومیت می نماید بنابراین باید از سماق خشک شده و به صورت پودر درآمده استفاده کرد. زیاده روی در مصرف آن هم برای اشخاص سرد مزاج مضر و سبب افزایش آب بزاق دهان و ایجاد یبوست می گردد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون