پلاستیک و ته سیگار؛ بیشترین زباله های ساحل - وبلاگ تیم مسلم

به گزارش وبلاگ تیم مسلم، آنالیز های تعدادی از سواحل استان گیلان نشان داد که این سواحل از نظر آلودگی زباله در شرایط نامناسبی قرار دارند.

به گزارش وبلاگ تیم مسلم، سواحل محیط های شنی و صخره ای هستند و به دلایل گوناگون از جمله؛ ایجاد شرایط برای فراوریمثل بعضی موجودات، تامین خاک، وجود مواد اولیه، زیستگاه گونه های تجاری و در معرض تهدید و ... به عنوان منطقه ها استراتژیک شناخته می شوند.

به همین علت توجه به این محیط های ارزشمند و کوشش برای محافظت از آن ها یک ضرورت است. از آنجایی که سواحل برای محیط زیست و انسان بسیار مهم هستند، مطالعات تاکید نموده اند که بعضی از فعالیت های انسانی مانند شیوه های شهرنشینی، استخراج شن و ماسه، جایگزینی و از بین رفتن پوشش گیاهی طبیعی و زباله های دورریز تهدیدی جدی برای این محیط ها هستند.

علاوه بر اثرات مخرب زیست محیطی، زباله ها می توانند ارزش فرهنگی و مالی سواحل را کاهش دهند و منجر به خسارات مالی قابل توجهی شوند. زباله در سواحل باعث کاهش گردشگران در سواحل می گردد. خطرات زیست محیطی زباله های سواحل به انواع زباله ها بستگی دارد. به عنوان مثال، نگرانی هایی در خصوص میکروپلاستیک و بعلاوه سمیت ته سیگار برای موجودات مختلف وجود دارد.

با توجه به اهمیت این موضوع پژوهشگران با انجام یک مطالعه برای اولین بار، بعضی از سواحل شمال ایران در دریای خزر را از نظر تعداد و ترکیب زباله های دورریز آنالیز کردند. هدف دیگر از این مطالعه ایجاد شاخص تازهی بود که بتواند شرایط آلودگی محیط زیست را با در نظر گرفتن کمیت و خطر بالقوه زباله های زباله تفسیر کند. بعلاوه در این مطالعه منطقه ها شهری و منطقه ها ساحلی از نظر کمیت و ترکیب زباله ها مقایسه شدند.

این مطالعه در استان گیلان و در پنج ساحل شامل سه ساحل تفریحی (حسنرود، جفرود و زیباکنار) و دو ساحل ماهیگیری (شهدا و طالب آباد) انجام شد. علاوه بر این، چهار خیابان شامل دو خیابان در منطقه ها تجاری (خیابان شهرداری و خیابان مطهری) و دو خیابان در منطقه ها مسکونی (خیابان گلسار و خیابان جماران) در گیلان، مورد آنالیز نهاده شد.

مشاهدات این مطالعه نشان داد که ترکیب و کمیت زباله ها در منطقه ها با کاربری های مختلف، فرق دارد. گروه پلاستیک به عنوان فراوان ترین گروه زباله ها، 39.54 درصد از زباله های کل منطقه ها مورد مطالعه را تشکیل می داد. در حالی که از نظر نوع زباله، ته سیگار بیشترین فراوانی را داشت. به طور کلی، زباله های پلاستیکی از نظر تعداد در منطقه ها ساحلی مهم ترین زباله ها هستند؛ در حالی که در محیط های شهری، ته سیگار بیش از 43 درصد از کل زباله ها را تشکیل می دهند.

با توجه به نتایج این مطالعه تعیین شد که سواحل شمالی ایران از نظر آلودگی زباله در شرایط نامناسبی قرار دارند زیرا تنها یک ساحل و یک خیابان (22.2 درصد) در شرایط پاکیزه و یک خیابان و یک ساحل در شرایط میانه (22.2درصد) و سه ساحل و دو خیابان در شرایط کثیف (55.5 درصد) قرار داشتند.

پژوهشگران این مطالعه می گویند: آلودگی نواحی شهری و سواحل مورد مطالعه نشان می دهد که زباله های دور ریخته شده، یک معضل جدی در همه منطقه ها است. اگرچه عواملی مانند ویژگی های فیزیکی ساحل یا کاربری منطقه ها شهری بر تراکم و ترکیب زباله های زباله تأثیر می گذارد، اما عامل اصلی در کمیت زباله ها، تراکم افراد در محیط ها است.

به گفته این پژوهشگران، می توان با ممنوعیت استفاده از کیسه های پلاستیکی و استعمال دخانیات از فراوری زباله پیشگیری کرد. بعلاوه برای مدیریت فراوری زباله می توان از روینمودهایی مانند استفاده از زیرسیگاری های قابل حمل برای جلوگیری از ریختن ته سیگار انجام داد. استراتژی نهایی اقداماتی است که زباله ها را از سواحل جمع آوری و دفع می نماید.

این محققان با توجه به نتایج به دست آمده و یافته های سایر مطالعات، پیشنهاداتی را برای مدیریت زباله ها مطرح نموده اند:

- افزایش آگاهی شهروندان در خصوص مسائل ناشی از زباله ها؛

- تهیه طرح جامع مدیریت این نوع پسماندها؛

- افزایش برنامه های پاکسازی در سواحل؛

- افزایش تجهیزات مانند سطل زباله در سواحل برای دفع مناسب زباله؛

- استفاده از ظرفیت گروه های مردم نهاد در مدیریت پسماند؛

تصویب و اجرای قوانین ضد زباله؛

- مدیریت فروش در سواحل مانند ممنوعیت فروش سیگار و کیسه های پلاستیکی؛

- افزایش کارایی تجهیزات پاکسازی سواحل و توجه به نقاط پاکسازی با دسترسی کم در معابر شهری.

در انجام این مطالعه احمد جنیدی جعفری، زهره کاظمی، زهرا کاظمی، مهدی فرزادکیا و جواد ترکاشوند پژوهشگران دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران، پروانه لطیفی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و مریم مروتی از انشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اردکان با یکدیگر مشارکت داشتند.

یافته های این مطالعه مهر ماه امسال، به صورت مقاله علمی با عنوان توسعه شاخصی تازه برای ارزیابی زباله های دور ریخته شده در محیط های مختلف: آنالیز منطقه ها ساحلی و شهری شمال ایران (دریای خزر) در نشریه Marine Pollution Bulletin منتشر شده است.